Theo như Bộ GD&ĐT đã thông tin đến học sinh, phụ huynh và giáo viên một số lưu ý về kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ đầu tiên của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều đổi mới.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có những thay đổi đáng kể so với trước đây, đặc biệt trong cách tiếp cận kiến thức và đánh giá năng lực. 

Vì thế, đề thi được ra đảm bảo kết quả tin cậy để xét tốt nghiệp THPT, đánh giá quá trình dạy và học, cho phép thí sinh sử dụng kết quả thi để xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ, giáo dục nghề nghiệp.

Cụ thể, đề thi không chỉ kiếm tra kiến thức mà tập trung hướng đến nhiều hơn vào đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn. 

Theo đó, đề thi tốt nghiệp sẽ có nhiều câu hỏi được xây dựng từ các tình huống thực tế trong đời sống, khoa học, xã hội, giúp thí sinh thấy rõ mối liên hệ giữa kiến thức học được và thế giới xung quanh.

 Những điều trên đặt ra vấn đề cho các trường đào tạo giáo viên đó là:

Thứ nhất, cần đổi mới chương trình đào tạo giáo viên từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực sư phạm toàn diện. Giảng viên sư phạm phải hướng dẫn sinh viên biết thiết kế bài giảng theo định hướng phát triển năng lực, lồng ghép thực tiễn, tích hợp liên môn. Tăng cường thực hành - mô phỏng tình huống thực tế lớp học: Cần có các mô-đun dạy học theo tình huống, các phòng lab sư phạm ảo, để sinh viên rèn luyện kỹ năng tổ chức hoạt động học cho học sinh.

Thứ hai, phải nâng cao năng lực ra đề, đánh giá theo chuẩn mới. Sinh viên sư phạm phải thành thạo thiết kế câu hỏi vận dụng, câu hỏi mở, câu hỏi tích hợp liên môn, tình huống thực tiễn… Điều đó đòi hỏi hiểu sâu chuẩn đầu ra môn học, biết cách xây dựng đề đánh giá năng lực phù hợp từng cấp độ: nhận biết - thông hiểu - vận dụng - vận dụng cao.

Thứ ba, cần phải bồi dưỡng kỹ năng công nghệ giáo dục. Việc sử dụng công nghệ (AI, phần mềm mô phỏng, thiết kế học liệu số) ngày càng quan trọng để tổ chức hoạt động học sinh động, đa dạng ngữ cảnh. Sinh viên cần được rèn kỹ năng tạo học liệu số, xây dựng đề thi trực tuyến, phân tích dữ liệu học tập.

Thứ tư, phải thay đổi tư duy và năng lực phản biện. Phải hướng dẫn sinh viên thoát khỏi tư duy “học để dạy theo SGK”, thay vào đó là tư duy thiết kế: chủ động tạo tình huống dạy học, xây dựng bài giảng mở, đa chiều. Sinh viên sư phạm cần được rèn luyện năng lực phản biện, tư duy độc lập, ứng xử linh hoạt trong quá trình dạy học.

Cuối cùng, áp lực đổi mới đội ngũ giảng viên sư phạm. Chính giảng viên sư phạm cũng phải cập nhật chương trình GDPT 2018, nắm vững phương pháp dạy học phát triển năng lực, đánh giá quá trình, công cụ số…Cần có chương trình bồi dưỡng lại giảng viên sư phạm và đầu tư hạ tầng công nghệ, học liệu đổi mới phù hợp.

Khoa Toán và Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Hải Dương đã xây dựng môi trường học tập - nghiên cứu trong những năm gần đây như:

Tổ chức hội thảo khoa học và chia sẻ chuyên môn, cụ thể Hội thảo Toán học 2024: tổ chức lần đầu tiên vào ngày 15/6/2024, thu hút các giáo sư, tiến sĩ, giảng viên, và sinh viên sư phạm Toán cùng nhau thảo luận về giảng dạy toán trong thời đại số, phương pháp tích hợp lịch sử toán học, mô hình số - định hướng phát triển năng lực số cho giảng viên và sinh viên Môi trường trao đổi mở, sinh viên có cơ hội tham vấn chuyên gia và đặt câu hỏi trực tiếp trong hội thảo.

Khoa luôn khuyến khích sinh viên tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, cùng giảng viên triển khai các đề tài - từ bài toán thuần túy đến ứng dụng toán học. Đã có nhiều nhóm sinh viên tham gia các đề tài khoa học và được đánh giá cao. Sinh viên ngành Sư phạm Toán có nhiều cơ hội thực hành tại các trường phổ thông, ví dụ như tại THPT Chu Văn An, hỗ trợ rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. Khoa liên tục tổ chức  Hoạt động ngoại khóa - xây dựng tinh thần tập thể. Các sự kiện như “Tri thức - Sáng tạo - Kết nối” hay chương trình học tập và làm theo gương Bác Hồ, khám phá khoa học, hoạt động rèn kỹ năng mềm, thuyết trình, làm việc nhóm được tổ chức sôi nổi.

Mô hình này không chỉ giúp sinh viên sư phạm Toán, sư phạm khoa học tự nhiên có nền tảng kiến thức vững chắc mà còn trang bị kỹ năng thực hành sư phạm hiện đại, tạo tiền đề để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Nếu bạn muốn mình phân tích sâu hơn một hoạt động cụ thể.

Như vậy, việc đổi mới thi theo hướng năng lực không chỉ là thách thức với học sinh phổ thông mà còn là chất xúc tác buộc các trường sư phạm phải chuyển mình. Nếu không đổi mới từ gốc - tức là từ đào tạo giáo viên - thì học sinh sẽ không thể tiếp cận đúng tinh thần giáo dục hiện đại. Do đó, cần sự đầu tư đồng bộ từ chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên đến việc hỗ trợ sinh viên sư phạm phát triển toàn diện để đáp ứng yêu cầu mới của nghề dạy học.

Tin, bài: Khoa Toán và khoa học tự nhiên